Mebelchilik sanoatida yangi bosqich: yoshlar, kreditlar va eksport uchun keng yo‘l ochilmoqda

O‘zbekistonda mebelsozlik sohasi so‘nggi yillarda jadal sur’atlarda rivojlanmoqda. Rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, 2023 yil davomida mazkur yo‘nalishda 920 ta yangi korxona faoliyat boshladi. Ushbu tarmoqda 6 trillion 700 milliard so‘mlik mahsulot ishlab chiqarilib, iqtisodiyotning muhim drayverlaridan biriga aylanmoqda.

Ishlab chiqarish hajmini bir necha barobarga oshirish imkoni bor

Hozirgi kunda mebel mahsulotlarining 25–30 foizi hali ham xonadon sharoitida tayyorlanmoqda. Bu esa hunarmandchilikdan sanoatlashtirish bosqichiga o‘tishdagi asosiy muammolardan biri bo‘lib turibdi. Davlat rahbariyati tomonidan mazkur masalani hal qilish va sektorni to‘liq sanoatlashtirish yuzasidan aniq choralar belgilanmoqda.

Endilikda yakka tartibdagi tadbirkorlarga besh nafargacha ishchi jalb etgan holda mebel ishlab chiqarishga rasmiy ruxsat beriladi. Shu bilan birga, rivojlanish va masshtabni kengaytirish niyatida bo‘lgan yosh ishbilarmonlarga 7 yillik muddatga 18 foiz stavkada 5 milliard so‘mgacha imtiyozli kreditlar taqdim etiladi.

Mebelchilik markazlari va klasterlar — yangi model

Bugungi kunda Oltinko‘l va Xonqadagi “mebelchilik markazlari” zamonaviy texnologiyalar bilan jihozlanmoqda. U yerda 100 dan ziyod korxona faoliyat yuritmoqda. Ilgari tor xonadonlarida ish boshlagan ustalar endilikda yagona klaster tizimida, shunday markazlarda keng imkoniyatlardan foydalanmoqda.

Bu tajriba endi Sharof Rashidov, Yangi Namangan, Past Darg‘om, O‘rta Chirchiq, Quva, Buvayda, Yunusobod va Uchtepa tumanlarida ham amalga oshiriladi. Maqsad — mahalliy ishlab chiqaruvchilarni yangi bosqichga ko‘tarish.

Import xomashyoga bog‘liqlik va boj siyosati

Mebel ishlab chiqarishda tannarxning 50–60 foizi import xomashyo hisobiga to‘g‘ri keladi. Xususan, furnitura, aksessuar, bo‘yoq, kley, DSP kabi komponentlar xorijdan keltirilmoqda. Shuning uchun mahalliy ishlab chiqaruvchilar bojni pasaytirish taklifini ilgari surdi.

Davlat rahbari bu taklifni ma’qullab, 14 turdagi xomashyo va aksessuar uchun 3 yil muddatga boj to‘lovini 1 foiz etib belgilash bo‘yicha qaror loyihasini ishlab chiqishni topshirdi.

Eksport salohiyati va brendingda yangi bosqich

O‘tgan yili O‘zbekistonning mebel eksporti 20 million dollarga yetdi. Lekin ekspertlar fikriga ko‘ra, mavjud quvvatlardan samarali foydalanish va mahsulotlar dizayni, brendiga e’tibor qaratish orqali bu ko‘rsatkichni 10 barobargacha oshirish mumkin.

Shu maqsadda, mebel ishlab chiqaruvchilarga:

xalqaro sertifikat olish xarajatlari,
xorijdan jalb qilingan dizayner, marketolog, texnolog mutaxassislarning ish haqi,
muayyan qismini davlat tomonidan kompensatsiya qilish mexanizmi joriy etiladi. Xalqaro ko‘rgazmalardagi ijara xarajatlari uchun ajratiladigan maydon ham 20 kvadrat metrdan 40 kvadrat metrgacha kengaytiriladi.

Kadrlar salohiyatini oshirish — ustuvor vazifa

Sohani barqaror rivojlantirishning yana bir muhim sharti — malakali kadrlar yetishishidir. Shu sabab, mutasaddilarga har yili 1 ming nafar mebel ustasini zamonaviy o‘quv dasturlari asosida qayta tayyorlash va amaliyotga yo‘naltirish vazifasi yuklandi.

Xulosa qilib aytganda, O‘zbekiston mebel sanoati yangi bosqichga qadam qo‘yayotgan bir paytda, davlat tomonidan yaratilayotgan imkoniyatlar va sharoitlar sektorni nafaqat ichki bozorda, balki xalqaro maydonda ham raqobatbardosh darajaga chiqarishi kutilmoqda. Eng muhimi, bu sohadagi islohotlar yosh tadbirkorlar, dizaynerlar va muhandislar uchun katta salohiyat eshigini ochib berishi mumkin.