Mobilya sektöründe yeni bir aşama: Gençlere, kredilere ve ihracata geniş bir yol açılıyor

Özbekistan’da mobilya sektörü son yıllarda hızlı bir şekilde gelişmektedir. Resmî verilere göre, 2023 yılı boyunca bu alanda 920 yeni işletme faaliyete başlamıştır. Sektörde toplam 6 trilyon 700 milyar som değerinde ürün üretilmiş ve ekonomi için önemli bir itici güce dönüşmüştür.

Üretim hacmi birkaç kat artırılabilir

Şu anda mobilya ürünlerinin %25–30’u hâlâ ev ortamında üretilmektedir. Bu durum, zanaatkârlıktan sanayileşmeye geçişteki başlıca sorunlardan biridir. Devlet yönetimi bu sorunu çözmek ve sektörü tamamen sanayileştirmek için net tedbirler belirlemiştir.

Artık bireysel girişimcilere, beş kişiye kadar işçi çalıştırmak şartıyla mobilya üretimi yapma izni verilecektir. Ayrıca, büyümeyi ve ölçek genişletmeyi hedefleyen genç girişimcilere 7 yıl vadeli, %18 faiz oranıyla 5 milyar suma kadar düşük faizli kredi verilecektir.

Mobilyacılık merkezleri ve kümeler — yeni model

Bugün Oltiariq ve Khanka’daki “mobilya merkezleri” modern teknolojilerle donatılmaktadır. Bu merkezlerde 100’den fazla işletme faaliyet göstermektedir. Daha önce dar ev ortamlarında çalışan ustalar, artık birleşik küme sisteminde geniş imkânlardan faydalanmaktadır.

Bu deneyim şimdi Sharof Rashidov, Yangi Namangan, Past Dargom, Urta Chirchik, Kuva, Buvayda, Yunusabad ve Uchtepa ilçelerinde de uygulanacaktır. Amaç — yerel üreticileri daha yüksek bir seviyeye taşımaktır.

İthal hammaddeye bağımlılık ve gümrük politikası

Mobilya üretiminde maliyetin %50–60’ı ithal hammaddelerden oluşmaktadır. Özellikle donanım, aksesuar, boya, yapıştırıcı ve yonga levha gibi bileşenler yurt dışından getirilmektedir. Bu nedenle yerel üreticiler, gümrük vergilerinin düşürülmesini önerdi.

Devlet Başkanı bu teklifi onaylayarak, 14 tür hammadde ve aksesuar için gümrük vergisinin 3 yıl süreyle %1 olarak belirlenmesini öngören bir karar taslağının hazırlanmasını emretti.

İhracat potansiyeli ve markalaşmada yeni aşama

Geçtiğimiz yıl Özbekistan’ın mobilya ihracatı 20 milyon dolara ulaştı. Ancak uzmanlara göre, mevcut kapasitenin verimli kullanılması ve ürün tasarımı ile markalaşmaya önem verilmesi sayesinde bu rakam 10 katına çıkarılabilir.

Bu amaçla mobilya üreticilerine:

uluslararası sertifika alma giderleri,
yurt dışından getirilen tasarımcı, pazarlamacı ve teknologların maaşlarının belirli bir kısmı,
uluslararası fuarlarda verilen kiralık alanın 20 metrekareden 40 metrekareye çıkarılması gibi destekler sağlanacaktır.

İnsan kaynağının geliştirilmesi — öncelikli görev

Sektörün sürdürülebilir gelişiminin bir diğer önemli koşulu ise nitelikli personel yetiştirilmesidir. Bu nedenle yetkililere her yıl 1.000 mobilya ustasını modern eğitim programları çerçevesinde yeniden eğitme ve uygulamaya yönlendirme görevi verildi.

Sonuç olarak: Özbekistan mobilya sanayisi yeni bir aşamaya geçerken, devletin sağladığı fırsatlar ve ortam, sektörü sadece iç pazarda değil, uluslararası alanda da rekabetçi hâle getirebilir. En önemlisi, bu alandaki reformlar genç girişimciler, tasarımcılar ve mühendisler için büyük potansiyel kapıları açabilir.