Ўзбекистонда янги ва фойдаланилган автомобиллар нархи қандай ўзгармоқда?

Ўзбекистон Марказий банки ўзининг янгиланган пул-кредит сиёсати ҳақидаги шарҳида ички автомобиль бозорининг динамикасини таҳлил қилди. Шарҳда янги ва фойдаланилган автомобиллар нархи, шунингдек, кам ва кўп фойдаланилган турлар бўйича таҳлиллар олиб борилди.

Таҳлилларга кўра, 2023 йилнинг март ойидан бошлаб, янги автомобиллар нархи сўм ва долларда сезиларли даражада пасайган. Бу жараёнда сўмдаги нархлар ўсиши кутилган бўлса-да, доллардаги қийматда пасайиш тенденцияси сақланиб қолди. Мавсумнинг ўтган даврига қараганда, янги автомобиллар нархи 2024 йилнинг март ойи учун сўмда 4,7 фоизга (долларда 1,6 фоиз) ошган. Бу динамика ички бозорда янги машиналарга бўлган талабнинг юқорилиги ва импорт ҳажмининг камайиши билан боғлиқ.

Шу билан бирга, эски автомобиллар нархларидаги тенденциялар қайд этилди. 2023 йил сентябрига қадар, доллардаги эски автомобиллар нархлари юқори бўлган, шунингдек, сўмдаги нархлар 2024 йилнинг ўрталаригача юқори бўлиб, кейинчалик уларда пасайиш кузатилган. Ҳозирги кунда эски автомобиллар нархининг пасайиши янги машиналарга бўлган талабнинг ошишидан келиб чиқмоқда, чунки аҳоли кўпроқ сифат, кафолат ва янги технологияларга эга бўлган автомобилларни танламоқда.

Бундан ташқари, автомобилларга бўлган талаб ва нархларнинг пасайишига кредит ва лизинг имкониятларининг таъсири бўйича ҳам шарҳ берилган. Янги автомобиллар учун мавжуд бўлган кредит шартлари айниқса талабни оширган. Молиялаштириш ва автомобилларнинг инвестицион жозибадорлиги ҳам нархлар пасайишига оид кутилмаларни шакллантирган.

Ўзбекстонга олиб келинадиган автомобиллар импорти 2025 йилнинг биринчи чорагида кескин камайди. Январь—март ойларида мамлакатга 6 794 та енгил автомобил олиб келинди, бу 2024 йилнинг шу даврига нисбатан 3,2 баробар кам бўлди. Импорт қиймати ҳам 4,2 баробарга камайиб, 115 миллион долларни ташкил этди. Бу ҳолат мамлакатдаги ички бозордаги талабнинг ва иқтисодий омиллар таъсиридаги камайишни кўрсатади.

2025 йил апрель ойида янги енгил автомобиллар савдоси 20 фоизга ошди. Бу кўрсаткич бирламчи бозордаги жадал ўсишни, яъни 26 мингта автомобилни ташкил этганини кўрсатмоқда. Янги автомобиллар савдоси орқали бозордаги фаоллик ва ишлаб чиқаришнинг яхшиланишини кузатиш мумкин. Бундан ташқари, фойдаланилган автомобиллар бозорида фаоллик бир оз пасайгани кўрсатилган. Савдолар 22 фоизга ошиб, сотилган автомобиллар сони 52 минг донага етган.

Ўзбекистоннинг автомобил бозори учун 2025 йил ўзига хос ўзаро таъсир ва кўп омилларнинг эътиборга олинишига қарамай, янги автомобилларга бўлган талаб ва нархлар қўшимча рағбат пайдо бўлиши мумкин.