“Ўргимчак тўри” амалиёти: Украина Россиянинг стратегик ҳаво салоҳиятига катта зарба бердими?

1 июнь куни Украина хавфсизлик хизмати (СБУ) томонидан “Ўргимчак тўри” деб номланган махсус дрон амалиёти доирасида Россия ҳаво кучларига қарши тарихий зарба берилди. Расмий Киев ушбу операция орқали Россиянинг стратегик авиация салоҳиятига катта шикаст етказганини маълум қилди ва у "тарих дарсликларига кириши" керак, деб баҳоланди.

Ҳужум жойлари ва кўлами

СБУ маълумотига кўра, амалиёт доирасида Мурманск, Иркутск, Иваново, Рязань ва Амур вилоятларида жойлашган бешта йирик аэродром Украина дронлари ҳужумига учради. Улардан Ту-95, Ту-160, Ту-22М3 каби стратегик ракета ташувчи самолётлар хавфсизликни таъминловчи ҳудудлардан туриб Украинага ракета зарбаларини амалга оширишда фойдаланиб келинган.

Киев ҳужум оқибатида Россиянинг стратегик ракета ташувчи самолётларининг 34 фоизи ишдан чиққанини, умумий зарар эса 7 миллиард долларга етганини маълум қилди. DW агентлигига кўра, камида 41 та самолёт жароҳатланган, жумладан стратегик разведка самолёти — А-50 ҳам бор.

Экспертлар қандай баҳоламоқда?

Ҳарбий таҳлилчи Карло Масаланинг фикрича, Украина томонининг айбловлари тўғри бўлса, бу “Россиянинг стратегик бомбардимончи флотига етказилган энг катта ва сескантирувчи зарбалардан бири”дир. Америкалик журналист Боян Панчевски эса бундай ҳалокатли зарбани “Иккинчи жаҳон уруши давридаги Пёрл Харбор ҳужумига тенг” деб баҳолади.

BBC таҳлилчиси Крис Партриж ҳам ушбу амалиёт натижасида Россиянинг қанотли ракета зарбаларидаги имкониятлари қисқаражагини таъкидлаган. Унинг сўзларига кўра, “А-50” каби самолётлар фронтдаги қирувчи ҳаво кучларига бошқарув ва маълумот етказиб турган — уларнинг йўқ қилиниши Россиянинг ҳаво назоратини жиддий сустлаштиради.

Россия блогосфераси ва З-назариялар

Z-блогерлар ва Россиянинг уруш тарафдори ахборот каналлари амалиётни мутлақо ҳимоясиз ҳолда амалга оширилганлиги, ҳаво ҳимоя тизимлари ва ангараларнинг йўқлиги орқали изоҳлади. "Два майора" телеграм канали буни ядро кучлари муҳофазасига ҳам таҳдид сифатида баҳолади:

“Бу ядро мувозанати кучларига тўғридан-тўғри зарбадир. Маҳаллий мудофаа тизимларимиз заифлигини очиқлайди.”

Бошқа блогерлар қайд этишича, зарбага учраган самолётларнинг катта қисми Совет Иттифоқи даврида ишлаб чиқарилган ва уларнинг қайта ишлаб чиқарилиши ёки алмаштирилиши жуда қийин бўлади.

Хулоса: стратегик синов ёки янги босқич?

“Ўргимчак тўри” амалиёти нафақат Украина учун ҳарбий муваффақият, балки стратегик геосиёсий ҳаракат сифатида баҳоланмоқда. Дронлар орқали Россиянинг энг муҳим ҳарбий объектларига зарба бериш — жаҳон ҳамжамияти учун жиддий сигнал бўлди. Бу ҳужум келгусида Россиянинг ҳаводан ҳужум қилиш салоҳиятини чеклаш билан бирга, Украинага бўлган ҳарбий-сиёсий ишончни ҳам ошириши мумкин.

Музокаралар фонидаги бундай ҳарбий амалиётлар, шубҳасиз, Истанбулдаги учрашувларга ҳам таъсир кўрсатади. Украина бир қатор дипл